Fair Trade – kawa ze sprawiedliwego handlu

Czy wiesz, że pijąc kawę możesz przyczynić się do ochrony środowiska, sprawiedliwego handlu i dobrych warunków pracy mieszkańców biedniejszych części świata? Dowiedz się więcej o Fair Trade.

Pół dolara dziennie

Z pewnością wielu będzie zasmuconych faktem, iż spora liczba pracowników plantacji kawy zarabia dziennie… pół dolara. Przygnębić może także kolejna informacja; kiedy kupujesz paczkę kawy, producent otrzymuje bardzo mały procent od ceny, którą płacisz. Powodem jest długi (ale czy potrzebny?) łańcuch pośredników. Życie producentów kawy jest bardzo trudne nie tylko ze względów ekonomicznych, ale także z uwagi na skutki zmian klimatu takie jak: susze, pogodowe anomalie, powodzie, mnogość nowych chorób oraz szkodników. Kwestie związane z pogodą mogą znacząco utrudnić uprawę aromatycznych ziaren. To właśnie producenci kawy najdotkliwiej odczuwają te zmiany. A to tylko jeden z wielu ich problemów…

Uczciwy handel zamiast pomocy

Na początek kilka słów o Sprawiedliwym Handlu, z ang. Fair Trade. Jest to zorganizowany ruch, który powstał, by poprawiać sytuację wytwórców różnych produktów, m.in. kawy. Wytwórcy ci to po prostu rolnicy pracujący w krajach rozwijających się. Ruch zajmuje się także promowaniem zrównoważonego rozwoju. Interesującym faktem jest, iż filarem Sprawiedliwego Handlu nie jest działalność charytatywna, pomocowa, lecz wprowadzanie do handlu oraz promowanie reguł opierających się na moralności. Głównym celem jest dbałość o to, by zdrowa relacja handlowa istniała między ubogimi państwami południa a zamożniejszymi rejonami świata. Flagowym hasłem Fair Trade jest „Trade not Aid”, a wiec „Handel zamiast pomocy”.

Fair Trade nie jest jeszcze szeroko rozpowszechniony w Polsce, choć coraz szybciej wzrasta liczba osób zainteresowanych kupowaniem produktów opatrzonych tym certyfikatem. Natomiast w Stanach Zjednoczonych oraz w zachodniej części naszego kontynentu istnieje szeroki wachlarz produktów Fair Trade, a ich dostępność jest dużo większa.

Logo FAIRTRADE

Fair Trade? Ale po co to całe zamieszanie?

Wyobraź sobie, że w wielu ubogich krajach, w których produkowana jest kawa, do jej uprawy angażowane są dzieci, czasem nawet kilkuletnie. Znane są przypadki pracy wręcz niewolniczej. Rolnicy zajmujący się uprawą ziaren kawy otrzymują najczęściej bardzo niskie wynagrodzenia. Wobec tego nie są w stanie utrzymać swoich rodzin czy zadbać o dobre wykształcenie dzieci. Takie właśnie sytuacje tłumaczą, skąd wzięło się stwierdzenie, iż „bieda jest dziedziczna”. Dzieci pozbawione dobrego startu, powielają losy rodziców.

Kolejnym problem wielu krajów, w których produkowana jest kawa, to brak bezpośredniego dojścia do rynku zbytu. Wiele z tych krajów jest pod kontrolą olbrzymich korporacji. A nawet jeśli tak nie jest, droga do ostatecznego odbiorcy kawy wiedzie przez długą kolejkę pośredników. Przy tego typu, pozbawionej moralności produkcji, nie brane pod uwagę są również kwestie dbałości o środowisko naturalne.

Podstawowe standardy Sprawiedliwego Handlu

Dzięki standardom określonym przez Fairtrade Intenational (właściciel znaku certyfikacji Fairtrade, pisane razem) zostały określony standardy, które muszą być spełnione, aby kawa mogła otrzymać certyfikat. Najważniejsze z nich to:

• Sprawiedliwa cena produktu, dzięki której rolnik jest w stanie zapewnić godziwe życie swojej rodzinie;
• Właściwe warunki socjalne – wolność wyboru miejsca pracy, warunki pracy niezagrażające zdrowiu i życiu, brak pracy o charakterze niewolniczym oraz zakaz pracy dzieci, sprawiedliwość wynagrodzeń dla kobiet i mężczyzn.
• Uczciwe praktyki handlowe takie, jak: krótszy łańcuch pośredników, szybka płatność, zaliczki związane z zakupem materiałów.
• Zapewnienie producentom premii.
• Gwarancja kontraktów długoterminowych oraz kontroli pod kątem przestrzeganie zasad Fair Trade.

Idea Fair Trade gwarantuje niewielkim lokalnym wytwórcom stałe ceny skupu, brak niepotrzebnych pośredników, wykluczenie udziału dużych koncernów. Dzięki temu zysk trafia do wytwórcy w dużo większej kwocie niż ma to miejsce przy standardowym procesie.. Wszystko to przyczynia się do umacniania pozycji rynkowej lokalnych producentów. Stają się oni konkurencyjni, żyją i pracują w godnych warunkach.

Wspieranie idei Fair trade 

Kawiarnie mogą mieć swój wkład w poprawę sytuacji bytowej mieszkańców ubogich krajów. Jeśli duża restauracja nie będzie zainteresowana produktami nieposiadającymi certyfikatu Fairtrade, utrudni rozwój tego sektora. Ważne jest rozwijanie świadomości wśród dystrybutorów kawy. Często dostarczają oni kawiarniom ekspresy, a to zobowiązuje je do zakupu kawy wyłącznie danej marki. Warto zrezygnować z takiego rodzaju uzależnienia. Kawiarnie mogą promować kawy Fair Trade także poprzez eksponowanie w swoich siedzibach tych produktów, a wręcz przez zamieszczanie informacji o nich w menu.

System Fairtrade zrzesza ponad 800 000 lokalnych producentów kawy z 30 krajów świata. Dzięki swojemu udziałowi rolnicy mają dostęp do profesjonalnej wiedzy nt. rolnictwa oraz do funduszy, które przyczyniają się do dostosowania metod uprawy do zmieniającego się klimatu. Dzięki temu szkodliwe skutki anomalii pogodowych zostają zminimalizowane. Premia zapewniana przez Fair Trade jest dodatkiem do zapewnionej ceny skupu. W latach 2013-2014 jej łączna kwota wyniosła ponad 49 mln euro.

Pamiętajmy, że sięgając po kawę Fairtrade okazujemy wsparcie drobnym, lokalnym producentom. Kawę te możemy nabyć w niektórych kawiarniach, sklepach świata, sklepach z żywnością ekologiczną, za pośrednictwem Internetu, a także w niektórych hipermarketach.

Więcej ciekawostek możecie znaleźć na stronie: fairtrade.net